ЁЯУ░ рднाрд░рдд рдмрдиी рдЪौрдеी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा: IMF рдХी 2025 рд░िрдкोрд░्рдЯ рдоें рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдЫрд▓ांрдЧ
- рд▓िंрдХ рдкाрдПं
- X
- рдИрдоेрд▓
- рджूрд╕рд░े рдРрдк
ЁЯУЕ рдк्рд░рдХाрд╢рди рддिрдеि: 2 рдЬूрди 2025
✍️ рд▓ेрдЦрдХ: Kyon Yaar Blog Team
ЁЯФЧ рд╕ंрдмंрдзिрдд рд▓ेрдЦ: AI рдФрд░ рдЬॉрдм्рд╕: рднрд╡िрд╖्рдп рдХैрд╕ा рд╣ोрдЧा?
ЁЯУИ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдЫрд▓ांрдЧ: рднाрд░рдд рдЕрдм рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рдЪौрдеी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा
рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоुрдж्рд░ा рдХोрд╖ (IMF) рдХी рдЕрдк्рд░ैрд▓ 2025 рд╡рд░्рд▓्рдб рдЗрдХोрдиॉрдоिрдХ рдЖрдЙрдЯрд▓ुрдХ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рднाрд░рдд рдиे рдЬाрдкाрди рдХो рдкीрдЫे рдЫोрдб़рддे рд╣ुрдП рдЪौрдеे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдХрдм्рдЬा рдХрд░ рд▓िрдпा рд╣ै। рднाрд░рдд рдХी рдХुрд▓ GDP рдЕрдм 4.33 рдЯ्рд░िрд▓िрдпрди рдбॉрд▓рд░ рд╣ो рдЪुрдХी рд╣ै, рдЬो рдЬाрдкाрди рдХे 4.21 рдЯ्рд░िрд▓िрдпрди рдбॉрд▓рд░ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╣ै। рдпрд╣ рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рди рдХेрд╡рд▓ рдЖрд░्рдеिрдХ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдпрд╣ рднाрд░рдд рдХी рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╕्рдеिрддि рдХो рднी рдордЬ़рдмूрдд рдХрд░рддी рд╣ै।
ЁЯМН IMF рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХे рдоुрдЦ्рдп рдмिंрджु
рджेрд╢ | GDP (USD рдЯ्рд░िрд▓िрдпрди рдоें) | рд░ैंрдХ |
---|---|---|
рдЕрдоेрд░िрдХा | 28.78 | 1 |
рдЪीрди | 19.41 | 2 |
рдЬрд░्рдордиी | 4.43 | 3 |
рднाрд░рдд | 4.33 | 4 |
рдЬाрдкाрди | 4.21 | 5 |
ЁЯФО IMF рд░िрдкोрд░्рдЯ: April 2025 World Economic Outlook, www.imf.org
ЁЯУК рдХिрди рдХाрд░рдХों рдиे рднाрд░рдд рдХो рдЗрд╕ рдоुрдХाрдо рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪाрдпा?
✅ 1. рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдЗрдХोрдиॉрдоी рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░
рднाрд░рдд рдоें рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдкेрдоेंрдЯ, UPI, рдФрд░ e-Governance рдХी рд╡्рдпाрдкрдХрддा рдиे рд▓ेрди-рджेрди рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рд╕рд░рд▓ рдФрд░ рддेрдЬ़ рдмрдиा рджिрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рдмрд▓ рдоिрд▓ा।
✅ 2. рд╕्рдЯाрд░्рдЯрдЕрдк्рд╕ рдФрд░ MSME рд╕ेрдХ्рдЯрд░
рднाрд░рдд рдЕрдм рджुрдиिрдпा рдХा рддीрд╕рд░ा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рд╕्рдЯाрд░्рдЯрдЕрдк рдЗрдХोрд╕िрд╕्рдЯрдо рд╣ै। рдЗрд╕рдиे рд▓ाрдЦों рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдЙрдд्рдкрди्рди рдХिрдП рд╣ैं рдФрд░ рдирд╡ाрдЪाрд░ рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджिрдпा рд╣ै।
✅ 3. рд╕рд░рдХाрд░ी рдиिрд╡ेрд╢ рдФрд░ PLI рд╕्рдХीрдо
Modi рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдЙрдд्рдкाрджрди рдЖрдзाрд░िрдд рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рдпोрдЬрдиा (PLI) рдФрд░ 'рдоेрдХ рдЗрди рдЗंрдбिрдпा' рдиे рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрджрди рдХो рдмрд▓ рджिрдпा рд╣ै।
✅ 4. рд╡िрджेрд╢ी рдиिрд╡ेрд╢ рдоें рдЙрдЫाрд▓
2024-25 рдоें рднाрд░рдд рдХो рд░िрдХॉрд░्рдб $98 рдмिрд▓िрдпрди FDI рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ, рдЬो рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХे рднाрд░рдд рдкрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХो рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै।
✅ 5. рд░ेрд▓рд╡े, рдЗंрдл्рд░ाрд╕्рдЯ्рд░рдХ्рдЪрд░ рдФрд░ рдКрд░्рдЬा рдкрд░िрдпोрдЬрдиाрдПं
рд░ेрд▓рд╡े рдоॉрдбрд░्рдиाрдЗрдЬ़ेрд╢рди, рд╣ाрдЗрд╡े рд╡िрдХाрд╕ рдФрд░ рдЕрдХ्рд╖рдп рдКрд░्рдЬा рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдиे рджेрд╢ рдХो рд▓ॉрди्рдЧ рдЯрд░्рдо рдЧ्рд░ोрде рдХी рд░ाрд╣ рдкрд░ рд░рдЦा рд╣ै।
ЁЯПЫ️ рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдоंрдЪ рдкрд░ рднाрд░рдд рдХी рдмрдв़рддी рд╕ाрдЦ
рднाрд░рдд рдХा G20 рдоें рдк्рд░рднाрд╡, BRICS рдХे рд╡िрд╕्рддाрд░ рдоें рдиेрддृрдд्рд╡, рдФрд░ рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдоें рд╕рдХ्рд░िрдпрддा рджрд░्рд╢ाрддे рд╣ैं рдХि рдЖрд░्рдеिрдХ рд╢рдХ्рддि рдХे рд╕ाрде рднाрд░рдд рдХी рд░ाрдЬрдирдпिрдХ рд╕्рдеिрддि рднी рдордЬрдмूрдд рд╣ुрдИ рд╣ै। рд╕ाрде рд╣ी, рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдкрдм्рд▓िрдХ рдЗंрдл्рд░ाрд╕्рдЯ्рд░рдХ्рдЪрд░ (DPI) рдоॉрдбрд▓ рдХो рдХрдИ рджेрд╢ рдЕрдкрдиा рд░рд╣े рд╣ैं।
ЁЯУЙ рдЬाрдкाрди рдХी рдЧिрд░ाрд╡рдЯ: рдХ्рдпों рдкिрдЫрдб़ рдЧрдпा?
-
рдЖрдмाрджी рдШрдЯрдиे рдХी рд╕рдорд╕्рдпा: рдЬाрдкाрди рдХी рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рд▓рдЧाрддाрд░ рдШрдЯ рд░рд╣ी рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдЙрдд्рдкाрджрди рдХ्рд╖рдорддा рдФрд░ рдЙрдкрднोрдЧ рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ुрдЖ рд╣ै।
-
рдЙрдЪ्рдЪ рдмुрдЬुрд░्рдЧ рдЕрдиुрдкाрдд: 30% рд╕े рдЕрдзिрдХ рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा 60 рд╡рд░्рд╖ рд╕े рдКрдкрд░ рд╣ै।
-
рдЗрдиोрд╡ेрд╢рди рд╕्рд▓ोрдбाрдЙрди: рдЯेрдХ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдоें рдЪीрди рдФрд░ рдЕрдоेрд░िрдХा рд╕े рдкिрдЫрдб़рдиा।
ЁЯЗоЁЯЗ│ рдЬрдирддा рдХी рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा: "рдЕрдм рд╕рдЪ рдоें рднाрд░рдд рдмрджрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै"
рд╕ोрд╢рд▓ рдоीрдбिрдпा рдкрд░ рджेрд╢рд╡ाрд╕िрдпों рдиे рдЗрд╕ рдЦрдмрд░ рдХा рдЬोрд░рджाрд░ рд╕्рд╡ाрдЧрдд рдХिрдпा। Twitter рдФрд░ Instagram рдкрд░ #India4thLargestEconomy рдЯ्рд░ेंрдб рдХрд░рдиे рд▓рдЧा।
ЁЯУв “рдпрд╣ рд╕िрд░्рдл рдиंрдмрд░ рдирд╣ीं рд╣ै, рдпрд╣ рд╣рдоाрд░े рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै। рднाрд░рдд рдЕрдм рд╕िрд░्рдл рдЙрднрд░рддी рдирд╣ीं, рдЙрднрд░ рдЪुрдХी рдорд╣ाрд╢рдХ्рддि рд╣ै।” – рдПрдХ рдпूрдЬрд░ рдХी рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा
ЁЯУЕ рдЖрдЧे рдХा рд▓рдХ्рд╖्рдп: рдЯॉрдк 3 рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрдиा
рднाрд░рдд рдХी рдоौрдЬूрджा рд╡िрдХाрд╕ рджрд░ 6.8% рд╣ै, рдЬрдмрдХि рдЬрд░्рдордиी рдФрд░ рдЬाрдкाрди 1-2% рдХी рджрд░ рд╕े рдмрдв़ рд░рд╣े рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдпрд╣ी рд░рдл्рддाрд░ рдЬाрд░ी рд░рд╣ी, рддो 2030 рддрдХ рднाрд░рдд рддीрд╕рд░ी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдмрди рд╕рдХрддा рд╣ै।
ЁЯза рд╡िрд╢ेрд╖рдЬ्рдЮों рдХी рд░ाрдп
рдбॉ. рд░рдШुрд░ाрдо рд░ाрдЬрди (рдкूрд░्рд╡ RBI рдЧрд╡рд░्рдирд░):
"рдЕрдЧрд░ рднाрд░рдд рд╢िрдХ्рд╖ा, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдкрд░ рдХेंрдж्рд░िрдд рд░рд╣ा, рддो рдпрд╣ рдЧ्рд░ोрде рдХेрд╡рд▓ GDP рддрдХ рд╕ीрдоिрдд рдирд╣ीं рд░рд╣ेрдЧी – рдпрд╣ рдЖрдо рдиाрдЧрд░िрдХ рдХे рдЬीрд╡рди рд╕्рддрд░ рдХो рднी рдКрдкрд░ рдЙрдаाрдПрдЧी।"
рд╕्рд╡ाрддि рдоिрд╢्рд░ा (рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ी, Oxford):
"рднाрд░рдд рдХी рдпुрд╡ा рдЖрдмाрджी рдФрд░ рддрдХрдиीрдХी рдХ्рд╖рдорддा рдЙрд╕े 21рд╡ीं рд╕рджी рдХी рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рдЖрд░्рдеिрдХ рддाрдХрдд рдмрдиा рд╕рдХрддी рд╣ै।"
ЁЯУМ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖: рдпрд╣ рд╕िрд░्рдл рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ै...
рднाрд░рдд рдХा рдЪौрдеी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдмрдирдиा рд╕िрд░्рдл рдПрдХ рдЖंрдХрдб़ा рдирд╣ीं, рдПрдХ рд╕ंрдХेрдд рд╣ै — рдЙрд╕ рднाрд░рдд рдХा рдЬो рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдмрди рд░рд╣ा рд╣ै, рджुрдиिрдпा рдХो рдиेрддृрдд्рд╡ рджे рд░рд╣ा рд╣ै, рдФрд░ рдЕрдкрдиे рд╣рд░ рдиाрдЧрд░िрдХ рдХो рд╕рд╢рдХ्рдд рдмрдиा рд░рд╣ा рд╣ै।
ЁЯУв рдХ्рдпा рдЖрдкрдХो рд▓рдЧрддा рд╣ै рднाрд░рдд 2030 рддрдХ рддीрд╕рд░ी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдмрди рдЬाрдПрдЧा?
рдХрдоेंрдЯ рдХрд░рдХे рдЕрдкрдиी рд░ाрдп рдЬ़рд░ूрд░ рдмрддाрдПं!
ЁЯУМ рд▓ेрдЦ рдкрдв़рдиे рдХे рд▓िрдП рдзрди्рдпрд╡ाрдж। рдФрд░ рдРрд╕े рд╣ी рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХे рд▓िрдП рд╣рдоाрд░े рдм्рд▓ॉрдЧ рдХो рд╕рдм्рд╕рдХ्рд░ाрдЗрдм рдХрд░ें।
https://fktr.in/q4t5Lnq- рд▓िंрдХ рдкाрдПं
- X
- рдИрдоेрд▓
- рджूрд╕рд░े рдРрдк
рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ